Ηρόδοτος

Η μόνη αναλυτική αρχαία πηγή για τη μέθοδο της ταρίχευσης προέρχεται από τον Έλληνα πατέρα της ιστορίας, τον Ηρόδοτο. Στο δεύτερο βιβλίο του, από το έργο του «Ιστορίαι», με το όνομα «Ευτέρπη», περιγράφει το ταξίδι και τις εμπειρίες του στην Αίγυπτο της εποχής του (5ος αι. π.Χ.) και παρουσιάζει εκτός άλλων τρεις μεθόδους ταρίχευσης, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας του νεκρού. Η περιγραφή του έχει ως εξής (αρχαίο κείμενο και μετάφραση):

[2.86.1] Υπάρχουν εκείνοι που είναι αφιερωμένοι στην ταρίχευση και την έχουν για επάγγελμά τους. [2.86.2] Αυτοί, όταν τους πάνε τον νεκρό, δείχνουν σ᾽ εκείνους που τον έφεραν ξύλινα ομοιώματα νεκρών, ζωγραφιστές απομιμήσεις, και τους λένε ότι η καλύτερη ταρίχευση είναι εκείνου που το όνομά του δεν θεωρώ επιτρεπτό να το αναφέρω σε τέτοια υπόθεση, ενώ η δεύτερη ταρίχευση που δείχνουν είναι κατώτερη από τούτην και φτηνότερη, και η τρίτη ακόμη πιο φτηνή· τα εξηγούν λοιπόν αυτά και ύστερα ρωτούν τους άλλους με ποιόν τρόπο θέλουν να τους περιποιηθούν τον νεκρό. [2.86.3] Αυτοί συμφωνούν το αντίτιμο και φεύγουν, ενώ οι άλλοι μένουν στη θέση τους για να κάνουν την ταρίχευση, που το ανώτερο είδος της γίνεται ως εξής: πρώτα βγάζουν από τα ρουθούνια τον εγκέφαλο μ᾽ έναν σιδερένιο γάντζο, ένα μέρος του δηλαδή, και τον υπόλοιπο χύνοντας μέσα φάρμακα. [2.86.4] Ύστερα, με κοφτερή αιθιοπική πέτρα, σχίζουν τη λάπα, βγάζουν έξω όλα τα εντόσθια, καθαρίζουν την κοιλιά, την πλένουν με φοινικόκρασο και την καθαρίζουν πάλι με τριμμένα μυρωδικά. [2.86.5] Κατόπιν, γεμίζουν την κοιλιά με αγνή τριμμένη σμύρνα, κανέλα και άλλα μυρωδικά, εκτός από λιβανωτό, και την ξαναράβουν. Αφού λοιπόν τα κάνουν αυτά, ταριχεύουν τον νεκρό με νίτρο και τον φυλάνε εβδομήντα ημέρες· η ταρίχευση δεν επιτρέπεται να κρατήσει περισσότερο. [2.86.6] Και όταν περάσουν οι εβδομήντα ημέρες, πλένουν τον νεκρό, και του τυλίγουν όλο του το σώμα με ταινίες κομμένες από λινό ύφασμα, αλειμμένες από κάτω με κόμμι, που οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούν πολύ αντί για κόλλα. [2.86.7] Τότε τον παίρνουν οι δικοί του, φτιάχνουν ένα καλούπι σε σχήμα ανθρώπου, και όταν το φτιάξουν, βάζουν μέσα τον νεκρό, και κλεισμένον έτσι τον φυλάνε στον νεκρικό θάλαμο αφού τον ακουμπήσουν ορθό στον τοίχο.
[2.87.1] Έτσι λοιπόν περιποιούνται τους νεκρούς της κατηγορίας πολυτελείας· τους νεκρούς τώρα εκείνων που θέλουν το μεσαίο είδος και αποφεύγουν τις πολυτέλειες, τους περιποιούνται ως εξής: [2.87.2] γεμίζουν πρώτα τα κλύσματα με λάδι που βγαίνει από κέδρο και ύστερα γεμίζουν με αυτό την κοιλιά του νεκρού, που δεν τον ανοίγουν ούτε του πλένουν την κοιλιά, αλλά του κάνουν κλύσμα από την έδρα και το σταματούν για να μην ξαναβγεί από πίσω, τον ταριχεύουν όσες ημέρες πρέπει, και την τελευταία τού αφαιρούν από την κοιλιά την κεδρία που του είχαν βάλει προηγουμένως. [2.87.3] Και η κεδρία έχει τόση δύναμη ώστε μαζί της βγάζει και την κοιλιά και τα σπλάχνα λιωμένα· όσο για τις σάρκες, τις λιώνει το νίτρο, και έτσι μένουν μόνο το δέρμα και τα κόκαλα του νεκρού. Όταν τα κάνουν αυτά, δίνουν πίσω τον νεκρό χωρίς να ασχοληθούν με τίποτε άλλο.
[2.88.1] Η τρίτη ταρίχευση, με την οποία περιποιούνται τους οικονομικά αδύναμους, είναι η εξής: τους καθαρίζουν με συρμαία την κοιλιά, τους ταριχεύουν εβδομήντα ημέρες και ύστερα τους δίνουν πίσω...
(http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/library/browse.html... [1])