Η ΕΕΜΑΑ στο επίκεντρο της επικαιρότητας

Με αφορμή την παρουσίαση του Προέδρου δρα Βασίλη Χρυσικόπουλου από το ΑΠΕ

Ένα υπέροχο κείμενο "γυρίζει" από χτες το διαδίκτυο. Μια περιήγηση στην ελληνική Αιγυπτιολογία σήμερα, μέσα από το έργο της ΕΕΜΑΑ όπως πραγματοποιείται εδώ και δύο χρόνια. Κεντρικό πρόσωπο της παρουσίασης ο πρόεδρος δρ Βασίλης Χρυσικόπουλος, που πρώτος ονειρεύτηκε και με πολλή δουλειά και μεράκι πραγματοποίησε έναν ανεξάρτητο "πυρήνα" έρευνας και ενημέρωσης σε σχέση με καθετί αρχαίο αιγυπτιακό, με γνώμονα πάντα την επιστημονική εγκυρότητα αλλά και την προσβασιμότητα στο ευρύ κοινό. Το κείμενο, που δημοσιεύτηκε από το ΑΠΕ-ΜΠΕ σε επιμέλεια της Ε. Μάρκου, παρατίθεται παρακάτω:

"Τί επιλογές έχει ένας αιγυπτιολόγος στην Ελλάδα; Να δουλέψει σε ανασκαφές οι οποίες συχνά δεν έχουν άμεση σχέση με το αντικείμενό του, να εργαστεί σε πολιτιστικό οργανισμό ο οποίος συνήθως δεν σχετίζεται με τις αιγυπτιακές αρχαιότητες -εκτός αν πρόκειται για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, που διαθέτει μια από τις σημαντικότερες αιγυπτιακές συλλογές διεθνώς- ή να δημιουργήσει κάτι από την αρχή που να συνδέεται με τις σπουδές του, αλλά που απαιτεί πολλή δουλειά και μεράκι.

Ο Βασίλης Χρυσικόπουλος, αιγυπτιολόγος, με σπουδές στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Πανεπιστήμιο της Λυών, έκανε και τις τρεις επιλογές. Και έχει κάθε λόγο να είναι περήφανος γι' αυτό.

Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Αιγύπτου (ΕΕΜΑΑ) ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2009 από τον ίδιο και 26 ακόμα συνιδρυτικά μέλη, όλοι άνθρωποι της επιστήμης, των γραμμάτων και των τεχνών, με σημαντική προσφορά στο αντικείμενό τους. Η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία δημιουργήθηκε για να γεμίσει ένα μεγάλο κενό, την προώθηση της μελέτης του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού στην Ελλάδα. «Η ίδρυσή της ήταν μια ιδέα που είχα από παλιά, όταν έκανα το διδακτορικό μου στη Γαλλία. Τότε σκεφτόμουν τρόπους για την ανάπτυξη των αιγυπτιακών σπουδών στην Ελλάδα και -το σημαντικότερο- πώς θα γίνουν γνωστές οι σχέσεις μεταξύ αρχαίου ελληνικού και αιγυπτιακού πολιτισμού, οι οποίες από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν αυτονόητες, αλλά ακόμα και σήμερα δεν έχουν περιγραφεί επαρκώς. Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν ότι έχει βρεθεί ταριχευμένο σώμα στις Μυκήνες ή αιγυπτιακός τάφος στα Ισόπατα της Κρήτης;» - δηλώνει.

Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Αιγύπτου ιδρύθηκε γύρω από την ιδέα δημιουργίας μιας βιβλιοθήκης αιγυπτιακών σπουδών, ψηφιακής και έντυπης. «Αυτός ήταν και ο πόνος μας. Σήμερα, ο επιστήμονας που θέλει να γράψει ένα άρθρο ή ένα βιβλίο με αντικείμενο την αιγυπτιολογία θα πρέπει να ανατρέξει σε βιβλιοθήκες του εξωτερικού, φυσικά με δικά του έξοδα», εξηγεί ο κ. Χρυσικόπουλος. Ευτυχώς, τα βήματα που γίνονται από πλευράς Εταιρείας ως προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ ενθαρρυντικά. Έχουν ήδη συγκεντρωθεί περίπου 500 ψηφιακά βιβλία σε μορφή link, τα οποία θα αναρτηθούν σύντομα στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ΕΕΜΑΑ.

Ωστόσο, ο κυριότερος στόχος των μελών της είναι η δημιουργία μιας έντυπης βιβλιοθήκης, η οποία βρίσκεται επίσης σε καλό δρόμο. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες δωρεές από βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως του Μιλάνου, του Καΐρου και του Τορόντο, αναμένεται ακόμα μια από το Βρετανικό Μουσείο, ενώ δεν λείπουν και οι προσωπικές δωρεές -όχι μόνο βιβλίων, αλλά και χρημάτων- από φίλους, αιγυπτιολόγους και μη.

«Όλες οι προσφορές είναι χρήσιμες και απαραίτητες για την ευόδωση των στόχων της Εταιρείας. Πολύ σημαντικό έργο επιτελούν επίσης οι συνεργάτες μας που εργάζονται εθελοντικά, καθώς και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, όλοι δραστήριοι νέοι άνθρωποι, το οποίο συνεδριάζει τακτικά και έκτακτα για οτιδήποτε αφορά την Εταιρεία» - δηλώνει ο συνομιλητής μας. Και συμπληρώνει μια ακόμη πολύ σημαντική συμβολή προς την ΕΕΜΜΑ, τη φιλοξενία της ηλεκτρονικής διεύθυνσης της Εταιρείας () στον εξυπηρετητή του Προγράμματος Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Επιστημών και της Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, καθώς και του συνεργάτη της ΕΕΜΑΑ Γιάννη Μπιτσάκη, ο οποίος μεριμνά για τον ιστότοπο.

Αρχαία Αίγυπτος και Ηρόδοτος

Για τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό, που τόσο πολύ έχει συνδεθεί με τις μούμιες και την ταρίχευση ο Βασίλης Χρυσικόπουλος λέει: «Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα φωτεινό πολιτισμό. Ο κόσμος βλέπει την ταρίχευση και τρομάζει. Η ταρίχευση όμως δεν είναι κάτι τρομακτικό» - και αναφέρει το παράδειγμα του «Βιβλίου των Νεκρών», τη συρραφή των αρχαίων κειμένων που συνόδευαν τον νεκρό με σκοπό να τον προστατεύσουν στον άλλο κόσμο. «Η επιλογή της ονομασίας από τους σύγχρονους επιστήμονες δεν είναι και πολύ πετυχημένη. Η μετάφρασή τους από τα ιερογλυφικά είναι «Ανάδυση στο φως της ημέρας», μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση» - συμπληρώνει.

Για τον ''παρεξηγημένο'' ιστορικό Ηρόδοτο , που εξαιτίας της περιγραφής του για την Αίγυπτο, κατηγορήθηκε για ψευδολογία, τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα εξηγεί. «Είναι ένας μύθος που έχει τελειώσει. Ο Ηρόδοτος είναι ό,τι καλύτερο έχει φτάσει στα χέρια μας. Είναι όχι απλώς ο πατέρας, αλλά ο θεός της ιστορίας. Οι περιγραφές του για τις μεθόδους της ταρίχευσης, είναι η απόλυτη αλήθεια. Από τα γραπτά του καταλαβαίνουμε ότι οι αιγύπτιοι ιερείς προφανώς τον είχαν πάρει από το χέρι και του έδειξαν τον τρόπο που γινόταν η ταρίχευση. Ο Ηρόδοτος είχε τη φήμη του παραμυθά, γιατί δεν μπορούσαμε να τον καταλάβουμε παλιότερα. Σήμερα έχουμε αποκαταστήσει τη φήμη του. Χάρη σ' αυτόν γνωρίσαμε πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιούσαν, τα οποία αργότερα ανακαλύψαμε με τις σύγχρονες αναλύσεις».