Αρχαιολογία υψηλού κινδύνου στη Λωρίδα της Γάζας

Μια πλούσια αρχαία πόλη έρχεται στο φως στην περιοχή της Ράφα, στη Λωρίδα της Γάζας. Η θέση, της οποίας μια παρουσίαση έγινε στις αρχές του 2010, είναι τουλάχιστον 2000 ετών και μέχρι στιγμής περιλαμβάνει εντυπωσιακά Ελληνορωμαϊκά και Βυζαντινά και κατάλοιπα. Χιλιάδες νομίσματα με τη μορφή της θεάς Αθηνάς, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός επιμελημένων αγγείων από πηλό αλλά και υαλόμαζα μαρτυρούν την ακμή της πόλης. Περισσότερες πληροφορίες όμως είναι δύσκολο να αποκομίσουμε.
Η θέση βρίσκεται σε μια από τις δυσκολότερες για αρχαιολογικό έργο περιοχές στον πλανήτη. Τοποθετημένη στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο, βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τις σήραγγες που σκάβουν οι Παλαιστίνιοι με σκοπό τον ανεφοδιασμό της περιοχής τους και συχνά το δικό τους πέρασμα προς τη Χώρα του Νείλου. Τα ισραηλινά πυρά λοιπόν δεν είναι άγνωστα για τους αρχαιολόγους και τους υπόλοιπους εργαζόμενους στο χώρο, που συχνά εκκενώνουν την περιοχή κατά τους βομβαρδισμούς για να συνεχίσουν το έργο τους όταν τα πνεύματα ηρεμούν. Ειρωνεία της τύχης αποτελεί το γεγονός ότι και η ίδια η θέση περιλαμβάνει σήραγγες: αρχαία περάσματα προς την Αίγυπτο που διευκόλυναν τον αιφνιδιασμό ελληνιστικών στρατών και ρωμαϊκών λεγεώνων. «Τα βομβαρδιστικά δεν ξεχωρίζουν τους ανασκαφείς από αυτούς που σκάβουν (νέες) σήραγγες. Τώρα όμως είναι ήρεμα», δηλώνει ο Abdel Halim abu Kadeja, ως εκπρόσωπος των αρχαιολογικών-τουριστικών αρχών της Γάζας.

Εκτός όμως από του προφανείς κινδύνους από τον πόλεμο, η θέση απειλείται και από την αρχαιοκαπηλία – ένα νόμισμα με την Αθηνά μπορεί να κάνει θραύση στη μαύρη αγορά – ενώ το ισραηλινό εμπάργκο δυσχεραίνει την απόκτηση χημικών για τη συντήρηση των αρχαιολογικών θησαυρών. Οι συνθήκες αυτές δεν σημειώνονται μόνο στην ελληνορωμαϊκή συνοριακή πόλη. Παρομοίως απειλείται και γειτονική θέση του 3ου αι., μια πρώιμη χριστιανική εγκατάσταση όπου σώζονται περίφημα ψηφιδωτά δάπεδα και άλλα αξιόλογα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα. Όταν όμως η απλή επιβίωση αποτελεί ζήτημα για τους σημερινούς Παλαιστίνιους, οι αρχαιότητες δεν αποτελούν προτεραιότητα. Έτσι για την προστασία των χώρων αυτών οι Παλαιστινιακές αρχές μπορούν μόνο να ελπίζουν σε ευαισθητοποίηση διεθνών πολιτιστικών φορέων.

Πηγή: Αρχαιολογία online, 05/10/10
http://www.arxaiologia.gr/site/content.php?artid=7680